Do not panic, go shopping

Ég hef verið að lesa ýmsar greinar um hitt og þetta... 

Ein þeirra fjallar um tvær bækur - The Omnivore´s Dilemma: A Natural History of Four Meals eftir Michael Pollan og Deep Economy: The Wealth of Communities and the Durable Future eftir Bill McKibben. Hvernig við borðum, hvaða matvæli við kaupum og hvers vegna það skiptir máli - þetta eru meginviðfangsefnin.

Einn af þeim hlutum sem komið er inn á er mikilvægi þess að borða lókalt, kaupa afurðir sem verða til í nágrenninu á góðum býlum sem hafna verksmiðjubúskap, leita ekki langt yfir skammt... allt þetta sem við ættum að þekkja svo vel. Mýmörgum hliðum málsins er velt upp, þar á meðal samfélagslegum afleiðingum stórverslanakeðja, súpermarkaða.

Wal-Mart er fræg súpermarkaðakeðja sem skreytir Ameríku í kringum litla bæi þvers og kurs um hið stórbrotna land. 

Risastóri súpermarkaðurinn við hraðbrautina sýgur lífið úr miðbænum, rakar inn eyðileggingu lítilla lókal fyrirtækja allt í kring, skrifar Bill McKibben. Á þeim fáu árum sem Wal-Mart óx hvað hraðast í Iowa þá tapaði fylkið 555 matvörubúðum, 298 rafeindavörubúðum, 293 byggingavörubúðum, 161 gjafabúðum, 158 kvenfatabúðum og 116 apótekum. 

McKibben heldur því fram að þótt einstaklingar græði augljóslega til skemmri tíma á lægra vöruverði risasúpermarkaðanna þá hafi það eyðandi áhrif á bæjarsamfélögin til lengri tíma litið, sem með tímanum skapi verri kjör og versnandi lífsgæði fyrir alla. Þetta segir McKibben ekki síst komið til vegna þess að risasúpermarkaðarnir taki svo stóran hluta gróðans burt frá viðkomandi svæðum, peningarnir haldist ekki innan bæjarsamfélagsins, býlanna eða sveitanna.

Ef maður eyði dollara hjá kaupmanninum á horninu haldist sá dollari í lókal samfélaginu - dollarinn hjá Wal-Mart fari að stærri hluta burt. 

Þetta er sem sagt niðurstaða McKibben ef hann talar bara út frá peningahliðinni. Aðrar mikilvægar hliðar lífsgæða og innihaldsríks lífs, heilbrigðs og sjálfstæðs samfélags til frambúðar, sem etv. verða ekki metnar til fjár, eru þá eftir.

Rannsóknir í Bretlandi styðja þessi sjónarmið en þar hefur m.a. verið sýnt fram á að ef 10 pundum er eytt í lókal matvörubúð þá sé það u.þ.b. 25 punda virði fyrir hið nærliggjandi samfélag. 10 pundin sem fara í nærliggjandi súpermarkað eru hins vegar u.þ.b. 14 punda virði fyrir svæðið.

Do not panic my fellow Americans. Go shopping. Hver ætli hafi hvatt sitt fólk til dáða með slíkum orðum stuttu eftir árásina á Tvíburaturnana 11. september?

Búðaráp, það að versla allt mögulegt og ómögulegt, kaupa sér eitthvað nýtt, er í ýmsum löndum orðið áhugamál númer eitt hjá ungum sem öldnum, það sem fólk gerir til að hafa það huggulegt í frítíma sínum. Don´t panic go shopping, don´t think go shopping, don´t converse go shopping, don´t read go shopping, don´t care go shopping, don´t be bored go shopping, never mind go shopping. Við erum neytendur. 

Hvar eigum við nútímafólk að versla okkur til huggunar? Í Wal-Mart eða kannski hjá honum Eymundi í Vallanesi?

Eða er lífrænt fæði, hollt fæði, að verða að forréttindum hinna vel stæðu - eins og svo margt annað? Gætum við etv. hætt að niðurgreiða raforkuverð til alþjóðlegra risa sem hlaupa með mestan hluta gróðans beint úr landi - og í staðinn t.d. hugað að betra umhverfi fyrir lífræna framleiðslu í grenndinni?

Annars er ég að bíða eftir sólskini dagsins til að fara út í hádegismat. Ég er hrikalega fljót að vélrita og ætla að stoppa nákvæmlega

hér.